ชุมชนบ้านท่าพรุ-บ้านอ่าวท่าเลน ต.เขาทอง อ.เมือง จ.กระบี่
พื้นที่ป่าชายเลนชุมชนบ้านท่าพรุ-บ้านอ่าวท่าเลน พื้นที่กว่า 3,000 ไร่ มีลักษณะทางกายภาพที่สวยงาม ประกอบด้วย จุดท่องเที่ยวงดงามหลายแห่ง อาทิ วังขนาบน้ำ เวลาน้ำขึ้นจะมีสีเขียวมรกต อ่าวทราย โครงกระดูกชาวเลที่มีอายุกว่า 100 ปี ภาพเขียนโบราณที่ยังไม่เคยมีการสำรวจจากกรมศิลปากร ถ้ำปลาดุก (ที่อยู่ของปลาดุกทะเล) ผาหินงาม ที่มีลวดลายสวยงามจนได้รับสมญาว่า Paradise Canyon นอกจากนี้ ยังมี Fishing Tour ให้กับนักท่องเที่ยว ซึ่งชุมชนได้นำแนวคิด “การท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์” มาใช้ในการดูแลทรัพยากรของตนเอง โดยจัดตั้งคณะกรรมการป่าชุมชนขึ้นมาดูแล มีการออกกฎระเบียบการใช้ประโยชน์จากป่าชุมชน ซึ่งนอกจากเป็นแนวทางในการสอดส่องดูแลทรัพยากรแล้ว ยังสร้างรายได้ให้กับชาวบ้านในชุมชน และจากการพิทักษ์ ปกป้องและฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติ ทำให้ชุมชนบ้านท่าพรุ และ อ่าวท่าเลน ได้รับการยอมรับและเป็นแหล่งศึกษาดูงานของชุมชนจากที่ต่างๆ ที่สนใจ
ซึ่งการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ จะเน้นการดูแล รักษา ใช้ประโยชน์ และอาศัยความร่วมมือจากชุมชน เพื่อลดการใช้ทรัพยากรประมงให้น้อยลง เป็นการใช้ทรัพยากรอย่างมีคุณค่า เช่น การพานักท่องเที่ยวตกปลาแทนการหาปลา โดยให้เรือประมงของชุมชนส่วนหนึ่งมาดำเนินการ นอกจากนี้ยังมีการเพิ่มมูลค่าทรัพยากรที่มีอยู่ ได้แก่ การจัดกิจกรรมทัวร์โดยชุมชนเอง การแปรรูปอาหารทะเล และการทำเครื่องแกงสมุนไพร
โดยผู้นำของทั้งสองหมู่บ้าน จะประชุมเวทีประชาคมตำบลทุกวันศุกร์ เพื่อวางแผนพัฒนาชุมชนทั้งด้านคุณภาพชีวิตและสิ่งแวดล้อม วิสัยทัศน์การพัฒนาชุมชนบ้านท่าพรุ-บ้านอ่าวท่าเลน เน้นการพัฒนาคน โดยจัดฝึกอบรมภาษาอังกฤษเพื่อการสื่อสารให้คนในชุมชน การสนับสนุนให้คนในชุมชนสามารถสร้างอาชีพจากการท่องเที่ยว ได้แก่ การรวมกลุ่มกิจกรรมต่างๆ เช่น กลุ่มเรือแคนู กลุ่ม Night fishing กลุ่มเรือหางยาวเพื่อการท่องเที่ยว กลุ่มเครื่องแกง มีการออกข้อบัญญัติชุมชนในเรื่องการท่องเที่ยว ผ่านทาง อบต.เขาทอง ที่จะเข้ามาจัดการกับกลุ่มคนที่มาใช้ประโยชน์จากการท่องเที่ยวที่สนับสนุนการทำงานเรื่องสิ่งแวดล้อมของชุมชน มีการขยายความคิดเป็นแหล่งศึกษาดูงานทั้งในและต่างประเทศ จัดกิจกรรมเพื่อสร้างจิตสำนึกด้านการอนุรักษ์ป่าชายเลนและพื้นที่ชายฝั่ง ให้กับคนในชุมชนผ่านกิจกรรมการปลูกป่าเพิ่มเติมในบริเวณอ่าวท่าเลนโดยกลุ่มเยาวชน การเก็บขยะใต้ทะเล
จากการที่ชุมชนบ้านท่าพรุ-บ้านอ่าวท่าเลน ใช้กลไกการเฝ้าระวังรักษาป่าชายเลนอย่างต่อเนื่อง ในลักษณะการติดตามระบบนิเวศโดยชุมชน (Community-Based Ecosystem Monitoring) เพื่อช่วยป้องกันการรุกล้ำของเรืออวนรุนและอวนลาก ชุมชนสามารถบริหารจัดการป่าชายเลน เพื่อเชื่อมโยงกับมิติการท่องเที่ยวเชิงนิเวศเพื่อเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจชุมชน และเป็นแหล่งศึกษาเรียนรู้ด้านระบบนิเวศให้ชุมชน พื้นที่ใกล้เคียง สถาบันการศึกษา รวมทั้งประเทศเพื่อนบ้าน โดยอาศัยปรัชญาในการทำงานเพื่อความยั่งยืนของป่า “อนุรักษ์ฟื้นฟูและใช้ประโยชน์ให้ใช้อย่างต่อเนื่อง” รวมทั้ง การลาดตระเวนและดำเนินคดีผู้ที่กระทำผิดกฎหมาย โดย อบต.เขาทอง มีอำนาจในการจับกุม ตามพระราชบัญญัติกระจายอำนาจฯ ส่งผลให้ชุมชนบ้านท่าพรุ-บ้านอ่าวท่าเลน มีพื้นที่เลนงอกใหม่เพิ่มขึ้น จากความร่วมมือในการดูแลผืนป่าและน้ำ ส่งผลให้ชาวบ้านมีรายได้จากการท่องเที่ยวเชิงนิเวศอย่างยั่งยืน และเป็นพื้นที่ที่มีป่าชายเลนอุดมสมบูรณ์สวยงามแห่งหนึ่งของประเทศไทย
เรียบเรียงและอ้างอิงจาก https://pttinternet.pttplc.com/greenglobe/2552/5year-02.html
